Dzieci w sieci - bezpieczny cyberprzedszkolak.

 

Nowoczesne technologie są czymś naturalnym i niezbędnym nie tylko dla dorosłych, ale nawet najmłodsi mają z nimi kontakt na każdym kroku niemal od kołyski. Niejednokrotnie są sprawniejsi od dorosłych w obsłudze smartfonów, komputerów czy tabletów. Technologie informacyjno – komunikacyjne pomagają w poznawaniu i rozumieniu świata, a nowoczesne środki dydaktyczne stwarzają wiele możliwości do wykorzystania ich w edukacji przedszkolnej. Programowanie czyli kroki, które podejmujemy, aby komputer nas słuchał są dla malucha bardzo ciekawe. Aby wyjść naprzeciw zainteresowaniom i potrzebom dzieci wynikającym z poznawania zdobyczy techniki i bezpiecznego korzystania z nich już w przedszkolu są realizowane treści rozwijające między innymi kompetencje cyfrowe. Obejmują one pozyskiwanie wiadomości, umiejętności i kształtowanie postaw służących odpowiedzialnemu korzystaniu z technologii cyfrowych i posługiwanie się nimi do celów zabawy, nauki, pracy i funkcjonowania we współczesnym świecie, w którym bycie online jest niemal dla wszystkich oczywiste, a dla niektórych niezbędne jak oddychanie.

Aktualna sytuacja związana z pandemią sprzyja jeszcze częstszemu korzystaniu z nowoczesnych technologii i zasobów cyfrowych. Komputery i oprogramowania pozwalają bez wychodzenia z domu uczyć się, pracować, zrobić zakupy, realizować swoje cele osobiste, zawodowe, zainteresowania, nawiązywać relacje społeczne, a nawet przeżywać doznania w sferze emocjonalnej, uczuciowej czy religijnej. Postęp technologiczny, spadek cen sprzętu, internet mobilny umożliwiają łatwy dostępu do przekazu i pozyskiwania informacji z wykorzystaniem telefonu, laptopa, smartfona, konsoli do gier, zabawek podłączanych do internetu, ostatnio coraz częściej dronów. Bycie online towarzyszy może nie wszystkim, ale wielu z nas w kolejce, w poczekalni do lekarza, na siłowni, w pociągu, podczas biegania w parku, na spacerze z psem, a nawet podczas towarzyskich i rodzinnych spotkań. O sprawach smutnych, niewygodnych, osobistych też niekiedy łatwiej powiedzieć online osobie nieznanej. Doceniając ogromne znaczenie najnowszych zdobyczy techniki nie wolno zapominać o refleksyjnym, krytycznym podejściu do tematu. Poznawanie technologii cyfrowych w przedszkolu polega na nauce posługiwania się nimi w odpowiedzialny, bezpieczny dla dziecka sposób, wskazywaniu prawidłowych wzorców korzystania z nowoczesnych technologii, zgodnie z ich przeznaczeniem oraz dostrzeganiu pozytywnych i negatywnych skutków ich używania.

Edukacja medialna czyli rozwijanie kompetencji cyfrowych to nie tylko obsługa urządzeń, ale również rozmowy o niebezpiecznych, niepokojących sytuacjach związanych z korzystaniem z internetu, ustalenie i respektowanie zasad zachowania się w stosunku do innych użytkowników sieci, udzielanie pomocy w korzystaniu z internetu, zachęcanie do wykorzystywania internetu do zdobywania wiedzy, do pracy, rozrywki, realizowania zainteresowań, hobby, nawiązywania kontaktów, prezentowania własnych umiejętności.

Doceniając ogromny potencjał internetu i urządzeń multimedialnych nie sposób nie dostrzegać zagrożeń wynikających z nieodpowiedniego podejścia do najnowszych zdobyczy techniki.

 

Znawcy tematu wyszczególniają następujace zagrożenia:

 

1. Niechciane i nieodpowiednie treści.

2. Nękanie czyli cyberprzemoc.

3. Zagrożenia związane ze spotkaniami z osobami poznanymi w sieci.

4. Łamanie prawa, straty finansowe.

5. Uzależnienie od internetu.

6. Pozorna anonimowość.

7. Wady postawy, wzroku, zaburzenia emocji, umiejętności społecznych.

8. Sharenting – narażenie dziecka na dodatkowe ryzyko w sieci przez rodziców /często nieświadome/, np. poprzez publikację zdjęć, filmików, ciekawostek z życia rodzinnego.

 

Strategie wychowawcze dotyczące korzystania z internetu.

 

1. Aktywne wsparcie:

- wspieranie dziecka poprzez rozwijanie jego kompetencji cyfrowych oraz umiejętności radzenia sobie z zagrożeniami w sieci,

- pomaganie, jak coś znaleźć, zrobić,

- wyjaśnianie i pomaganie, gdy coś lub ktoś zaniepokoi,

- rozmawianie o zagrożeniach,

- rozmawianie o tym, co dziecko robi w internecie,

- wyjaśnianie, dlaczego pewne treści są złe, a inne dobre, pożyteczne,

- zachęcanie do samodzielnych poszukiwań i uczenia się dobrych rzeczy,

- wspólne korzystanie z internetu /oglądanie filmów, gry, kolorowanki, zagadki/,

- rodzic, opiekun, nauczyciel powinien być zawsze ,,w pobliżu’.

 

2. Stosowanie zakazów i ograniczeń:

- ustalenie zasad i respektowanie ich,

- wyznaczenie ram czasowych korzystania z internetu, telefonu, smartfonu,

- zachowanie właściwych proporcji w organizowaniu czasu wolnego dziecka /pobyt na powietrzu, kontakt z rówieśnikami, spotkania rodzinne, wspólne gry, zabawy, czytanie bajek/.

 

3. Korzystanie z rozwiązań technologicznych do zapewnienia bezpieczeństwa dziecku w internecie:

- programy blokujące reklamy,

- urządzenia, które pozwalają sprawdzić ,,gdzie jestem”, np. GPS, usługa w telefonie,

- programy kontroli rodzicielskiej, np. takie, które pozwalają pobierać tylko niektóre aplikacje,

- usługa dostępu do internetu, w której można ograniczyć czas,

- ustawienia rodzicielskie, które wysyłają powiadomienia, jeśli dziecko chce np. coś kupić przez internet ,

- programy ograniczające z kim dziecko może kontaktować się przez wiadomości tekstowe lub głosowe,

- program kontroli rodzicielskiej albo innego sposobu śledzenia, które strony dziecko odwiedza.

 

Korzystanie z internetu i urządzeń multimedialnych może być wspaniałą przygodą, a świat wirtualny piękny i ciekawy pod warunkiem, że formy i treści są adekwatne do wieku, możliwości i zainteresowań użytkownika. Obowiązkiem rodziców i nauczycieli jest uświadamianie dzieciom, że zbyt długie spędzanie czasu przed komputerem zaciera stopniowo granice miedzy światem wirtualnym a rzeczywistym. Nielegalne pobieranie filmów, muzyki czy innych treści lub publikowanie ich w sieci bez zgody autora, wymienianie się z innymi zdjęciami, używanie kamery internetowej lub w telefonie bez wiedzy osoby nagrywanej jest niedozwolone. Poprzez portale społecznościowe, gry z innymi, aplikacje można nawiązać wspaniałe znajomości i przyjaźnie, ale niestety bywa i tak, że spotkania z innymi w sposób wirtualny są przyczyną wielu problemów i dramatów.

W naszym przedszkolu kompetencje cyfrowe rozwijane są m.in. poprzez oglądanie filmów i bajek, internetowe gry edukacyjne, kolorowanki, konkursy, zabawy z wykorzystaniem podłogi interaktywnej ,,Magiczny dywan” oraz ,,Kolor Piano”. Ostatnio odwiedził nas robot Genibot, z którym dzieci uczyły się kodować. W poszczególnych grupach wiekowych są nagrywane filmiki z uroczystości przedszkolnych oraz teledyski z życzeniami z okazji świąt Bożego Narodzenia oraz Dnia Babci i Dziadka.

 

Mamy nadzieję, że wirtualne podróże będą dla każdego z naszych przedszkolaków źródłem radosnych przeżyć oraz okazją do poznawania rzeczy i zjawisk, które nie zawsze możemy poznać w sposób bezpośredni.

 

 

 

Źródła:

EU Kids Online - na podstawie polskich badań, wyd. UAM w Poznaniu 2019,

Kompetencje kluczowe. Przedszkole, wyd. MAC 2020,

Nauczycielka Przedszkola, X 2019 i II 2020.